Każdy człowiek inaczej reaguje na sytuacje, w których zagrożone jest jego życie czy zdrowie. Piloci selekcjonowani są pod kątem umiejętności radzenia sobie z negatywnym działaniem stresu. Odpowiedź organizmu na silne zagrożenie nawet w małym stopniu może zakłócić procesy myślowe, procesy pamięci, czy proces uwagi, więc jaki jest wpływ stresu na życie i pracę:
- pod wpływem napięcia czy stresu pojemność ‘pamięci roboczej’ kurczy się, zwiększa się tendencja do upraszczania dochodzących informacji, ignorowania istotnych, przyjmuje się fakty bez sprawdzania ich prawdziwości
- przywołanie informacji z pamięci długotrwałej u mniej doświadczonych pilotów lub takich, których wiedza nie jest uporządkowana, stres utrudnia transfer informacji z pamięci krótkotrwałej do długotrwałej – utrudnia uczenie!
- stres może generować zjawisko tunelowania poznawczego, czyli ograniczenie pola widzenia i gotowości do odbierania wszystkich niezbędnych bodźców, może pojawić się spadek czujności, lub nadczujność – zbytnia wrażliwość pociągać może nieodpowiednią ocenę sytuacji, ograniczenie działań dodatkowych takich jak komunikowanie
- proces podejmowania decyzji – zależy od doświadczenia, wiary we własne możliwości, koncentracji na danych, efektywności komunikowania się w całej załodze! Możliwe także zawężanie analizy dostępnych opcji, niesystematyczne skanowanie i ocenianie opcji, przedwczesne zakończenie procesu.
Czasami nie jesteśmy świadomi, że żyjemy w napięciu, ponieważ nasz organizm, tak jak do wielu innych niedogodności, i do tego potrafi się przyzwyczaić. Pewne symptomy mogą być powodowane przez długotrwały stres, którego już nie zauważamy, a do niektórych stres się częściowo przyczynia.
Na poziomie ciała odczuwalne mogą być:
- migreny i długotrwałe bóle głowy
- bóle mięśni, szyi, ramion
- poczucie wyczerpania
- bezsenność
- brak umiejętności wyciszenia
- mniejszy apetyt na sex
- niedogodności trawienne
- zaburzenia w regularności oddychania
Na poziomie umysłu:
- roztargnienie
- pesymistyczne i negatywne myślenie, skupianie się na przeciwnościach i trudnościach, nakręcanie myśli
- mała efektywność i produktywność umysłowa
- odczuwanie nudy
- niska motywacja do aktywności w różnych obszarach
- cyniczne i wrogie nastawienie do innych
Na poziomie odczuć:
- frustracja
- lęk
- smutki
- brak zainteresowania
- podirytowanie
- nadwrażliwość
- apatia
Na poziomie zachowań:
- uzależnienie od alkoholu, papierosów innych używek
- niekontrolowanie zachowań emocjonalnych
- impulsywność
- izolacja społeczna, unikanie kontaktów społecznych
- nietolerancja dla innych
- przejadanie się lub niedojadanie
Wpływ stresu na życie i pracę. Czynnik ludzki w lotnictwie.
